THẬT RA THẦN TƯỢNG LÀ RẤT KHÁC!

Cách nhìn nhận về một giá trị tinh thần chưa hẳn là bất biến theo thời gian, nhưng chắc chắn rằng những điều tốt đẹp thì không bao giờ biến mất. Đó có phải chỉ là lý thuyết?. Trên thực tế những gì tốt đẹp nếu không được gìn giữ và bảo vệ thì sẽ dần mai một theo thời gian mà thôi. Tùy theo trình độ dân trí và học thuật của từng dân tộc, ở đó người ta có cách nghĩ và đánh giá về những hình mẫu được tôn vinh như là một thần tượng rất khác biệt.

 

Ngày nay cách nhận chân giá trị rất đa dạng và trái ngược nhau. Không phải do chúng thay đổi, mà do chính con người đã không còn như trước. Tốt hay xấu hơn thì chưa biết, nhưng chắc chắn có một thực tế hết sức đáng buồn: “Cái gì gần với xu hướng vật chất và bản năng hơn sẽ được đánh giá cao”.

Trước tiên phải xác định Thần tượng là gì? Từ xưa, danh xưng Thần tượng được dùng để chỉ người có tài năng xuất chúng, có nền tảng kiến thức sâu rộng, có tư cách đạo đức đủ khiến cho người đời kính nể. Thần tượng có thể là tấm gương cho mọi người về nhiều mặt, có thể là biểu tượng văn hóa tầm cỡ quốc gia và cả thế giới. Nói như thế, thần tượng là một mục tiêu lý tưởng mang giá trị tinh thần lớn lao không dễ gì đạt được.

Nhưng ngày nay, với sự phát triển của truyền thông, công nghệ lăng xê đánh bóng tên tuổi đã mang đến cho loài người đủ loại thần tượng trong mọi lĩnh vực, và cách nhìn của một bộ phận đông đảo về tiêu chuẩn của một thần tượng đã biến thái và hạ thấp đến mức độ dễ dãi khó tin.

Dĩ nhiên nếu đã dùng từ thần tượng theo cách tùy tiện đại chúng hóa như vậy, thì ngay cả diễn viên phim người lớn cũng là một thứ thần tượng tình dục có hàng triệu người hâm mộ theo dõi trên khắp thế giới. Thần tượng nào thì có người hâm mộ đó. Nhìn tầng lớp người hâm mộ thì có thể xác định được giá trị của người mang danh xưng thần tượng thuộc đẳng cấp nào, ngược lại nhìn bản chất một thần tượng thì cũng biết được Fan của họ thuộc loại người có phông văn hóa ra sao trong cái thế giới thượng vàng hạ cám này. Cho một ví dụ vui vẻ thôi nhé! Bạn là Fan cứng của Ca sĩ Diva Celine Dion vì yêu giọng hát đầy nội lực và quyến rũ của Bà ấy, còn tôi thì chỉ hâm mộ cô Kim Kardashian có cái vòng ba siêu to khổng lồ rất là hấp dẫn. Vậy thì chúng ta là hai kẻ rất khác nhau về trình độ văn hóa và thẩm mỹ cả một trời một vực phải không?.

Ai cũng có ít nhất một sở thích hoặc lý tưởng nào đó để theo đuổi. Người thì thích giàu sang quyền lực, kẻ yêu chuộng tự do phóng khoáng, người thích hưởng thụ ăn chơi. Cũng có người chỉ muốn hướng tới những lý tưởng về nhân sinh, họ cố gắng học rộng biết nhiều để phục vụ cho cộng đồng và xã hội. Tùy vào quan niệm về giá trị và nhu cầu, từng người sẽ chọn cho mình hình mẫu thần tượng nào đó phù hợp để học hỏi và noi theo. Bây giờ chỉ còn trông đợi vào sự tỉnh táo hay không của những ai nghe và tin theo thần tượng để làm điều đúng đắn hoặc sai trái theo sự dẫn dắt của vô thức.

Ngay như tại quốc gia hàng đầu thế giới là Hoa Kỳ, khái niệm dân chủ cũng phân hóa và xung đột theo chiều hướng trái ngược nhau. Đương nhiên sự mâu thuẫn này được kích hoạt bởi những người đứng đầu mang tầm ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành động của hàng chục triệu người hâm mộ. Qua đó mới thấy thật dễ dàng mưu đồ trục lợi cá nhân nếu biết cách khơi dậy niềm khao khát phục vụ cho thần tượng của đội ngũ Fan cuồng, để mặc sức thao túng và xúi giục nhằm lợi dụng đám đông cuồng tín, dù chỉ bằng một vài thuyết âm mưu hết sức hoang đường và phi lý. Thật khó hiểu cho đầu óc con người, thế ra ngay cả cái gọi là sự khôn ngoan cũng được hiểu theo nhiều cách khác nhau.

Tại Vietnam, rất dễ nhìn thấy điều này trong thời hiện đại. Xã hội đã xuất hiện một thứ suy nghĩ kỳ quặc về một trào lưu muốn thành công thì chỉ cần nổi tiếng. Vì khi đã thành danh thì tất yếu sẽ có đông người hâm mộ. Nổi tiếng vì cái gì và như thế nào thì công nghệ lăng xê và thủ thuật của chính bản thân sẽ tự biết cách thực hiện. Làm gì cũng được, chỉ cần đạt tới mục tiêu đã định thì cuộc đời sẽ hoàn toàn thay đổi.

Đất nước chúng ta đang phát triển từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, trình độ trí thức và nhận thức của đại đa số người dân còn hạn chế, sự hiểu biết về văn hóa nhiều bất cập. Cách sống thực dụng thâm nhập len lỏi vào mọi tầng lớp xã hội làm ảnh hưởng đến cách nhìn nhận lệch lạc về các giá trị văn hóa, làm hạ thấp trình độ thẩm mỹ. Không lạ gì khi thấy tại Việt Nam có rất nhiều loại thần tượng không giống ai, từ các diễn viên, người mẫu, ca sĩ, nhạc sĩ với trình độ và tài năng nửa mùa, nhưng nổi tiếng nhờ khoe thân và chiêu trò bằng nhiều hành vi lố lăng, thậm chí cố tình gây tai tiếng để nổi tiếng. Vậy mà họ cũng được ca ngợi là thần tượng của không ít người u mê lú lẫn. Có một đặc điểm không thể thiếu của họ, đó là thói lớn giọng và cao đạo, thích được tung hô, cố chứng tỏ là người trên kẻ trước và dĩ nhiên là biết tuốt mọi thứ.

Thể loại thần tượng dị hợm này đang mang lại những tác hại nghiêm trọng đến sự nhận thức về giá trị đạo đức, lối sống và nhân phẩm cho thế hệ trẻ.

Ví dụ một cô gái lọ lem xuất thân từ nông thôn mà hôm qua còn chẳng ai biết là ai. Sau một thời gian sống tại thành phố, với ý thức sử dụng nhan sắc của mình như một lợi thế, cô tẩy da, nâng ngực, bơm mông, và thẩm mỹ để cố biến mình thành người khác. Không biết nghe ai hay tự mình nghĩ ra, cô siêng mặc đồ thiếu vải đến mức gần như trần truồng trong những ảnh chụp với mục đích khoe thân lên mạng xã hội. Dục tính là bản năng mạnh mẻ nhất của con người, cô quyết kiếm tiền bằng cách khai thác cái nhu cầu ấy. Dĩ nhiên cánh đàn ông rất nhiệt liệt hâm mộ và tán thưởng đã giúp cô trở nên nổi tiếng không thua kém gì  “thánh nữ JAV” Maria Ozawa và trở thành Idol của hàng đống người đam mê nhục dục. Từ đó công việc kiếm tiền phất lên như diều gặp gió. Dĩ nhiên để khuếch trương công việc, cô vẫn phải nhờ đến sự huấn luyện và dẫn dắt của một loại Tú ông chuyên nghiệp nhiều kinh nghiệm mà cô gọi là người đại diện để nghe cho nó oách.

Suy cho cùng muốn làm giàu kiểu này thì phải như vậy thôi. Còn cách nào để tiến thân và đổi đời nhanh hơn khi chỉ là con nhà nghèo ít học. Biết cách lợi dụng thân xác như một thứ vốn tự có để kích hoạt thị dục của hàng triệu fan cuồng thì sẽ hái ra tiền. Nếu nhớ về miền quê nghèo xa xưa, biết đâu chừng cô lại chẳng cám cảnh và nghĩ thầm: “May quá, nếu còn ở đó thì giờ này cùng lắm cũng chỉ có một mái nhà tranh và thằng chồng nghèo sáng say chiều sỉn với đàn con nheo nhóc mà thôi.” Cô rùng mình tự thấy mình quá sáng suốt khi đã tìm ra cách thoát khỏi cảnh đời tàn trong ngõ hẹp.

Thế mới biết, muốn thành công chỉ cần làm đúng việc, khoe thứ cần khoe, gây sốc đúng thời điểm miễn đừng phạm pháp. Học hành nhiều mà làm gì. Thế gian này ai cần đàn bà học giỏi chỉ với mục tiêu kiếm tiền đâu chứ? Giá của cô bây giờ thì chỉ đại gia mới dám rớ chứ đâu có còn dành cho đám tay chơi tạp nham ô hợp nữa.

Trong cái xã hội nhốn nháo cũng không ít người xem cô là hình mẫu, là tấm gương để bắt chước. Số người hâm mộ cô ngày càng gia tăng mà chưa có dấu hiệu dừng lại dù cô vẫn chỉ là một loại thần tượng gây nhiều tranh cãi. Cô biết rằng: “Còn khoe thân thì còn fan ủng hộ” nên cô tích cực chụp ảnh nhạy cảm đều đặn theo xu hướng lần sau hở hang hơn lần trước. Cô giới thiệu một thứ trang phục mà cô khoe do tự tay mình thiết kế, dù cái gọi là thời trang này chỉ gồm vài cọng dây đeo cho khỏi tuột với vài ba mảnh vải nhỏ xíu che hờ cái cần phải che theo đúng quy định về chuẩn mực đạo đức của…truyền thông.

Sẽ có người nói rằng câu chuyện trên chẳng có gì mới và cô ấy cũng đâu có làm gì phạm pháp. Thân thể cô, cô có quyền. Cô đáp ứng sự đam mê cái đẹp và thị hiếu bản năng của con người. Định nghĩa về cái đẹp ở đây là thứ mà đàn ông nào còn sức cục cựa cũng đều thèm nhỏ dãi khi nhìn thấy. Hơn nữa cô còn mang lại chén cơm manh áo cho bạn bè và người thân, cho cả các thành phần vệ tinh ăn theo sau khi nổi tiếng nữa đó.

Không thể chối cãi rằng cô đã thành công. Thứ cô có thì hàng triệu phụ nữ khác cũng có. Tại sao mọi đàn bà trước cô không thể nghĩ ra cách nâng tầm giá trị bản thân lên hàng cao cấp? Cô vô tình hay cố ý đánh thức giấc mơ xóa đói giảm nghèo của hàng triệu cô gái thuộc đủ loại thành phần theo cái cách tuy hơi dung tục nhưng rất khả thi . Vấn đề ở đây, ai dám hy sinh phạm trù đạo đức truyền thống để theo đuổi giấc mơ làm giàu bằng mọi giá. Sẽ có người phản bác, kệ nó đi há vì khi có nhiều tiền thì mặc nhiên sẽ tạo ra một loại áo giáp quyền lực vững chãi thay thế cái gọi là giá trị tinh thần không thể mài ra ăn được.

Nhưng có một điều rất mới mà mọi người hình như đang lờ đi. Câu chuyện này cho thấy cách nhìn nhận giá trị truyền thống từ xã hội đã thay đổi. Cô gái quê nói trên không còn là một trường hợp cá biệt mà đang biến thành trào lưu phổ biến. Khi xã hội chấp nhận sự thực dụng, thậm chí còn được tôn vinh và quảng bá bởi truyền thông độc hại thì cái kiểu dấn thân nói trên mới có cơ hội trở thành điển hình về sự lệch lạc làm đảo lộn mọi giá trị đạo đức và nhân phẩm của phụ nữ.

Ta hãy xem xét về các hành vi vô ý thức của đám đông hâm mộ. Với hành động được xem là táo bạo có vẻ như thức thời của cô gái này đã tạo thành một xu hướng đổi đời cho giới phụ nữ, không chỉ trong thành phần ít học mà ngay cả giới trí thức cũng bị lôi cuốn theo. Họ bắt chước cách phá bỏ định kiến về những điều phụ nữ không nên làm mà chẳng cần quan tâm đến cái nhìn phê phán của xã hội.

Các bậc phụ huynh ngày nay khá vất vả trong việc kìm chế con em mình nổi loạn, bọn trẻ mới lớn cũng bắt chước cách ăn mặc hở hang và post hình khoe thân lên mạng với mong ước nổi tiếng bằng các danh xưng gái xinh hay hotgirl. Không thiếu các bậc cha mẹ cố tình mắt nhắm mắt mở ngầm khuyến khích con gái chạy theo trào lưu này với giấc mơ nổi tiếng.

Các ông chồng già thì muốn phát ốm vì những bà vợ dù sồn sồn đến nơi cũng háo hức phấn son thẩm mỹ ganh đua cùng gái trẻ. Tuổi hồi xuân thúc giục các Bà nhanh lên kẻo thời gian không chờ ai hết.

Bạn có từng xem các chị em bán hàng online ăn mặc hở hang  hoặc thậm chí sẵn sàng cởi đồ thử quần áo trước ống kính máy quay để livestream quảng bá sản phẩm chưa vậy? Họ tin rằng hành vi khiêu khích này giúp gia tăng lượng tương tác hiệu quả hơn bất cứ kiểu gì khác.

Không khó để nhận ra do vô tình hay hữu ý mà có quá nhiều phụ nữ đua nhau làm theo thần tượng của họ với mục đích khoe thân kiếm tiền. Sự thực dụng dù đội lốt nào cũng đều đang là chủ đạo cho lối sống hiện nay. 

Các nhà giáo dục băn khoăn về sự thay đổi các giá trị tinh thần, các nhà nghiên cứu xã hội học hốt hoảng về thứ mà họ cho là sự xuống cấp của đạo đức, họ cố phân tích nguyên nhân về cách sống suy đồi và thực dụng, mọi người loay hoay tìm hiểu các mối liên hệ nhân quả làm thay đổi nhận thức và hành vi con người ngày nay. Ai cũng hiểu rằng nền tảng đạo đức đang lung lay đến tận gốc rễ, mà mọi báo động và khuyên nhũ suông là không đủ để cứu vãn.

Ai cũng có quyền ưa thích hâm mộ thần tượng của mình. Nhưng người hâm mộ sáng suốt phải là người có hiểu biết, có tri thức và đạo đức để nhìn ra giá trị thật của thần tượng. Chọn đúng thần tượng và biết kiểm soát hành vi của mình nói lên giá trị và nhân cách của bản thân. Người thiếu tự trọng mới làm cái việc “hôn ghế thần tượng” như có lần báo chí đã đưa tin.

Trong thời đại công nghệ 4.0 thì văn hóa mạng chiếm lĩnh phần lớn thời gian giải trí của con người chỉ sau giờ làm việc. Ngoài lợi ích của việc cập nhật thông tin nhanh chóng thì việc lan truyền rác rưỡi văn hóa độc hại lâu dài gây tổn thương và làm méo mó nhận thức của không ít người nhẹ dạ yếu bản lĩnh.

Ngoài ra, vai trò giáo dục của gia đình và học đường quan trọng đến nỗi có thể xem là tuyến đầu ngăn chặn việc tiếp cận văn hóa bẩn trong thanh thiếu niên. Dĩ nhiên việc định hướng này thuộc về trách nhiệm của chính sách giáo dục vĩ mô, của các cơ quan quản lý truyền thông để sàng lọc và có biện pháp chấn chỉnh hiệu quả mọi biểu hiện lệch lạc trong việc xây dựng nền tảng văn hóa và lối sống.

Hãy giúp giới trẻ phân biệt thật và giả, đúng và sai trên môi trường mạng để không bị ngộ nhận và biết cách cư xử đúng mực, dù đó là loại thần tượng nào đi nữa.

Một lần nữa , đừng để thần tượng giả hiệu lừa dối và lợi dụng các Bạn nhé. Hãy là người hâm mộ thông thái !